Tuesday 22 January 2013

La plej, plej, plej, plej



Originala titolo: Самый, самый, самый, самый
Produktado: studio "Sojuzmultfilm".
Jaro: 1966
Aŭtoro de la scenaro kaj reĝisoro: Василий Ливанов (Vasílij Livánov).
Arta direktoro: Макс Жеребчевский (Máks Ĵerebĉévskij).
Desegnistoj: Л. Рыбческая (L. Ríbĉeskaja), В. Нефедова (V. Nefjódova), Ирина Светлица (Irína Svetlíca).
Animaciistoj: Ольга Орлова (Olga Orlóva), Владимир Пекарь (Vladímir Pékarj), Яна Вольская (Jána Vólskaja), Рената Миренкова (Renáta Mirenkóva), Леонид Носырев (Leoníd Nósirev), Антонина Алешина (Antonína Aljóŝina), Анатолий Солин (Anatólij Sólin), Е. Вершинина (Je. Verŝinina), Юрий Кузюрин (Júrij Kuzjúrin), Сергей Дежкин (Sergéj Djóĵkin), С. Жутовская (S. Ĵutóvskaja), Олег Сафронов (Olég Safrónov), Виктор Шевков (Víktor Ŝevkóv).
Kameraisto: Михаил Друян (Miĥaíl Druján).
Direktoro: А. Зорина (A. Zórina).
Komponisto: Геннадий Гладков (Gennádij Gladkóv).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Аркадий Снесарев (Arkádij Snesarjóv).
Aktoroj: Василий Ливанов (Vasílij Livánov), Клара Румянова (Klára Rumjánova), Владимир Балашов (Vladímir Balaŝóv), Нина Поставничева (Nína Postávniĉeva), Елена Понсова (Jeléna Pónsova), Валентина Сперантова (Valentína Sperántova), Василий Корецкий (Vasílij Koréckij), И. Тарханов (I. Tarĥánov), М. Рыба (M. Ríba), Александр Баранов (Aleksándr Baránov), Валентина Туманова (Valentína Tumánova), Рина Зеленая (Rína Zeljónaja), Л. Земляникина (L. Zemljaníkina).
Muntisto: Лидия Кякшт (Lídija Kjákŝt).

Hodiaŭ mi prezentas unuan subtekstigitan filmon en projekto Aŭdvide. Kvankam mi jam havas pretajn subtekstojn por filmoj, kiuj aperos ĉi tie poste, mi decidis komenci de animaciaĵo, kiun mi tradukis speciale por ĉi tiu celo. Mi elektis ĝin ĉar ĝi siatempe speciale ekplaĉis al mi same kiel, espereble, ekplaĉos ankaŭ al vi. Tio estas historio de malgranda Leonido, kiu estis naiva kaj facile ekkredis flatajn vortojn, ke li – la reĝo de bestoj – estas la plej, plej, plej, plej: la plej kuraĝa, la plej forta, la plej saĝa kaj la plej bela. Multajn travivaĵojn li spertis por konvinkiĝi, ke ĉi tiuj vortoj ja ne estas veraj. Kaj kiam li plenkreskis, li finfine eksciis, ke ĉi tiuj vortoj tamen foje povas esti veraj...

Krom la historio, same interesa por infanaj kaj adoltaj spektantoj, ĉi tiu filmo estas ankaŭ brila ekzemplero de la stilo de la 1960-aj jaroj, kiam sovetiaj animaciistoj ĉesis nepre sekvi la tradiciojn de Disney kaj ekserĉis novajn esprimorimedojn, inter kiuj estis stiligado kaj dekoracieco de arta koncepto.

Interesaj faktoj

La aŭtoro de la filmo estas aktoro kaj reĝisoro Vasilij Livanov, kiu poste internacie famiĝis pro la rolo de Ŝerloko Holmso en la televida serio “La aventuroj de Ŝerloko Holmso kaj doktoro Vatsono” (1979 – 1986). Li ankaŭ voĉludis multajn animaciajn rolulojn, inklude Krolodilon Genadion en la konata filmo de Roman Kaĉanov, kaj reĝisoris kelkajn animaciaĵojn, inter kiuj “La plej, plej, plej, plej” estas unua. Li partoprenis kreadon de la filmo kiel aŭtoro de la scenaro laŭ propra fabelo, reĝisoro kaj voĉaktoro por la rakontisto – malnova spirito Mbla.

Laŭ ruslingva Vikipedio, ĝuste ĉi tiu filmo inspiris faman japanan animaciiston Osamu Tezuka dum kreo de serio “Jungle Taitei". Kiel fonto de ĉi tiu informo estas indikita lia aŭtobiografia libro “Boku Wa Mangaka“ (ISBN 4-8205-4346-6). Tio tamen ne estas klara kronologie, ĉar la serio premieris en 1965 kaj la sovetia animaciaĵo aperis en 1966 (eble, temis pri influo en pli malfruaj daŭrigoj?). Ĉi tiu informo estas interesa, ĉar serio “Jungle Taitei", konata en aliaj lingvoj kiel “Kimba, la blanka leono”, estis unu el fontoj por fama animacia filmo “La Leona Reĝo”. Tial rezultiĝas, ke ankaŭ ĉi tiu filmo povis pere influi la kreitaĵon de studio “Walt Disney”. Estus interesi precizigi la informon el la indikita libro.

Thursday 17 January 2013

Kompatinda Liza


Originala titolo: Бедная Лиза
Produktado: studio "Sojuzmultfilm".
Jaro: 1978
Aŭtoro de la scenaro kaj reĝisoro: Идея Гаранина (Idéja Garánina).
Arta direktoro: Нина Виноградова (Nína Vinográdova).
Animaciistoj: Наталия Дабижа (Natálija Dabíĵa), Наталья Тимофеева (Natálja Timoféeva), Лидия Маятникова (Lídija Májatnikova), Вячеслав Шилобреев (Vjaĉesláv Ŝilobréev).
Kameraisto: Александр Виханский (Aleksándr Viĥánskij).
Komponisto: Алексей Рыбников (Alekséj Ríbnikov)
Sonreĝisoro: Виктор Бабушкин (Víktor Bábuŝkin).
Skulptisto: Ю. Сегаль (Ju. Segál).

Animacia versio de samtitola novelo fare de Nikolaj Karamzin. Aperinte en 1792, ĝi prezentis historion de malfeliĉa amo inter junaj kamparanino Liza kaj nobelo Erast. Hazarde renkontinte Eraston, Liza tuj enamiĝis en lin; tiu ne estis homo malbonkora, tamen li estis facilanima kaj malfortvola. Li sincere admiris kaj ĝuis ŝian amon, ne pensante pri konsekvencoj. Sed cirkonstancoj de vivo, kompreneble, ne ebligis al ili plu estis kune, kaj kiam Liza ekkomprenis, ke ŝi perdis sian amaton por ĉiam, tio estiĝis por ŝi katastrofo, eliro el kiu povis esti nur morto... 

La verko ekfuroris inter la leganta publiko en Rusio, same kiel "La suferoj de la juna Werther" en Germanio antaŭ dekok jaroj. La lageto, en kiu laŭ la novelo Liza dronigis sin, ekhavis nomon Lizin prud (Lageto de Liza) kaj estiĝis loko de pilgrimado; arboj ĉirkaŭ ĝi estis kovritaj de sentimentalaj skribaĵoj. Ĝis nun oni volonte legas ĉi tiun emociplenan historion. Kaj en la jaro 1978 ĝi akceptis formon de unu el la plej belaj ekzempleroj de pupa animacio. 


Nikolaj Karamzin (1766 – 1826) estas konata kiel ĵurnalisto kaj verkisto, grandparte preparinta sojlon por la rusa literaturo de la 19-a jarcento. Sed hodiaŭ oni rememoras lin unuavice kiel historiiston – lia multvoluma verko “Historio de la Rusia Ŝtato” (1816 – 1829) unue konigis detale al vasta publiko la pasintecon de la Patrujo kaj estas legata ankaŭ nun.

Kompatinda Liza (1827). Bildo de Orest Kiprenskij.
Musklaku por vidi la plenskalan varianton.

La lageto, menciita en la novelo (litografaĵo de la 1840-aj jaroj). La nomo de la heroino de Karamzin tiel forte alpropriĝis al ĝi, ke komence de la 20-a jarcento apuda fervojstacio havis nomon “Lizino”.

Interesaj faktoj

La melodio de komponisto Aleksej Ribnikov, kiu sonas dum la komencaj titoloj de la filmo, sub nomo “Blanka eglanterio” poste fariĝis unu el ĉefaj temoj de lia fama verko – rok-opero "Junono kaj Avos" (1981). Ankaŭ tie ĝi rakontas pri tragika amo; Esperantan tradukon de la teksto eblas trovi ĉi tie. La opero spekteblas en la kanalo de teatro "Lenkom"; atenta aŭskultado kapablas trovi aliajn fragmentojn de muziko, kiuj antaŭe aperis en la animaciaĵo.

Alia paralelo kun “Junono kaj Avos" estas timindaj figuroj kun gipsaj maskoj anstataŭ vizaĝoj. En la klasika surscenigo de la opero ĉeestas roluloj en maskoj, kiuj simbolas ĝeneralajn konceptojn – burokration, kontraŭ kiu luktas la heroo por realigi aŭdacan entreprenon, aŭ antaŭsenton de amo, kiu ekposedas heroinon.

Sunday 13 January 2013

Don Kiĥoto liberigita



Originala titolo: Освобожденный Дон Кихот
Produktado: studio "Sojuzmultfilm".
Jaro: 1987
Aŭtoro de la scenaro: В. Курнике (V. Kurnike).
Reĝisoro: Вадим Курчевский (Vadím Kurĉévskij).
Artaj direktoroj: Марина Курчевская (Marína Kurĉévskaja), Аркадий Мелик-Саркисян (Arkádij Mélik-Sarkisján).
Animaciistoj: Сергей Косицын (Sergéj Kosícin), Лидия Маятникова (Lídija Májatnikova), Ирина Собинова-Кассиль (Irína Sóbinova-Kassíl), Татьяна Молодова (Tatjána Mólodova), Ольга Панокина (Olga Panókina), Роман Митрофанов (Román Mitrofánov).
Kameraisto: Сергей Хлебников (Sergéj Ĥlébnikov).
Direktoro: Григорий Хмара (Grigórij Ĥmára).
Komponisto: Sándor Kallós/Шандор Каллош (Ŝandor Kalloŝ)
Sonreĝisoro: Владимир Кутузов (Vladímir Kutúzov).
Redaktoro: Раиса Фричинская (Raísa Friĉínskaja).
Pupoj kaj dekoracioj: Анна Ветюкова (Anna Vetjukóva), А. Уткин (A. Utkin), Марина Чеснокова (Marína Ĉesnokóva), Владимир Конобеев (Vladímir Konobéev), Валерий Петров (Valérij Petróv), Владимир Аббакумов (Vladímir Abbakúmov), Нина Молева (Nína Móleva), Наталия Барковская (Natálija Barkóvskaja), Наталия Гринберг (Natálija Grínberg), Олег Масаинов (Olég Masáinov), Виктор Гришин (Víktor Gríŝin), Светлана Знаменская (Svetlána Známenskaja), Михаил Колтунов (Miĥail Koltunóv), Лилианна Лютинская (Liliánna Lútinskaja).
Muntisto: Надежда Трещёва (Nadéĵda Treŝĉjóva).


Anatolij Lunaĉarskij (1875 – 1933) apartenas al la plej originalaj kaj rimarkindaj figuroj de la rusa revolucio. Rimarkindas li ankaŭ por Esperantistoj; liaj salutvortoj al la kongreso de SAT en 1926 estis: “Faktoj estas aĵoj obstinaj kaj la faktoj pledas por Esperanto”. Nuntempe oni malpli ofte rememoras lian literaturan heredaĵon, al kiu apartenas dramverko “Don Kiĥoto liberigita” (1922). En ĉi tiu teatraĵo li rigardas la senmortan heroon per okuloj de homo de la 20-a jarcento, kiam jam konata al Miguel de Cervantes problemo – senpripensa strebo al bono povas rezulti malbonon – akceptas novan skalon...

Parolo komence de la filmo tekstas: Tio estas trista historio pri glora kavaliro Don Kiĥoto kaj lia fidela ŝildisto Sanĉo Panzo, pri la mava duko kaj la ruzaj korteganoj, pri la ribelinta popolo, kaj pri tio, kiel foje Boneco povas turniĝi nekorektebla Malbono...

Sunday 6 January 2013

Mufganto



Originala titolo: Варежка
Produktado: studio "Sojuzmultfilm".
Jaro: 1967
Aŭtoro de la scenaro: Жанна Витензон (Ĵánna Vitensón).
Reĝisoro: Роман Качанов (Román Kaĉánov).
Arta direktoro: Леонид Шварцман (Leoníd Ŝvárcman).
Animaciistoj: Иосиф Доукша (Iósif Doúkŝa), Вячеслав Шилобреев (Vjaĉesláv Ŝilobréev), Майя Бузинова (Mája Buzínova), Юрий Норштейн (Júrij Norŝtéjn).
Kameraisto: Иосиф Голомб (Iósif Golómb).
Direktoro: Натан Битман (Natán Bítman).
Komponisto: Вадим Гамалия (Vadím Gamálija).
Sonreĝisoro: Георгий Мартынюк (Geórgij Martinjúk).
Redaktoro: Наталья Абрамова (Natálja Abrámova).
Pupoj kaj dekoracioj: Галина Геттингер (Galína Géttinger), Валерий Петров (Valérij Petróv), Семен Этлис (Semjón Etlis), Павел Гусев (Pável Gúsev), Олег Масаинов (Olég Masáinov), Роман Гуров (Román Gúrov), В. Калашникова (V. Kaláŝnikova), Марина Чеснокова (Marína Ĉesnokóva), Александр Максимов (Aleksándr Maksímov), Геннадий Лютинский (Gennádij Lutínskij), В. Куранов (V. Kuránov).
Muntisto: Вера Гокке (Véra Gókke).


Ĉarmega animaciaĵo, same ŝatata de infanoj kaj adoltoj. Eta knabino revis pri hundido, sed ĉi tiu deziro montriĝis neefektivigebla. Kaj ŝia fantazio kreis amikon el mufganto... Jam preskaŭ jarcentduonon ĉi tiu filmo konkeras korojn de spektantoj, kio ne estas mirinda, ĉar ĝian kreadon partoprenis tiamaj kaj estontaj majstroj de animacia ĝenro. Reĝisoro Roman Kaĉanov poste famiĝis kiel aŭtoro de filmoj pri krokodilo Genadio kaj Ĉeburaŝko, kies aspekton kreis alia patroprenanto,  Leonid Ŝvarcman, kaj sciencfiksia filmo “La enigmo de la tria planedo” laŭ verko de popularega aŭtoro Kir Buliĉov. Kaj unu el animaciistoj de la filmo estis Jurij Norŝtejn, kiu poste kreos la plej bonan animacian filmon de ĉiuj tempoj.

Interesaj faktoj

“Mufganto” estis unua sovetia pupa animaciaĵo, kiu ricevis internacian agnoskon kaj estis konsiderata klasikaĵo de la ĝenro.

La anonco, kiu aperas en la filmo ĉe 5:15, tekstas: “Geknaboj! Ĉiuj, kiuj havas hundojn, bonvolu partopreni konkuron. Hastu!”.

La buldogo, kiu estis juĝisto en la konkuro, havas aspektan similecon kun la reĝisoro.

Friday 4 January 2013

"Papilio" kaj "Ĉasado"

Hodiaŭ mi prezentas du ĉefverkojn fare de eminentaj majstroj de animacio – Andrej Ĥrĵanovskij kaj Eduard Nazarov – kiujn ligas temo de zorgema rilato al la naturo kaj ĉiuj ĝiaj kreitaĵoj, malgrandaj aŭ grandaj. Ĉi tiun temon grande kontribuas muziko de du famaj komponistoj: nia samtempano Alfred Ŝnitke kaj porĉiama klasikulo Johann Sebastian Bach.


Papilio



Originala titolo: Бабочка
Produktado: studio "Sojuzmultfilm".
Jaro: 1972
Aŭtoro de la scenaro: Роза Хуснутдинова (Róza Ĥusnutdínova)
Reĝisoro: Андрей Хржановский (Andréj Ĥrĵanóvskij).
Artaj direktoroj: Юрий Нолев-Соболев (Júrij Nólev-Sóbolev), Гелий Аркадьев (Gélij Arkádjev), Николай Кошкин (Nikoláj Kóŝkin).
Animaciistoj: Юрий Кузютин (Júrij Kuzjútin), Яна Вольская (Jána Vólskaja), Николай Федоров (Nikoláj Fjódorov), Анатолий Абаренов (Anatólij Abárenov), Валерий Угаров (Valérij Ugárov), Леонид Носырев (Leoníd Nósirev).
Kameraisto: Елена Петрова (Jeléna Petróva).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Komponisto: Альфред Шнитке (Alfred Schnittke/Alfred Ŝnitke).
Sonreĝisoro: Владимир Кутузов (Vladímir Kutúzov).
Redaktoro: Раиса Фричинская (Raísa Friĉínskaja).
Muntisto: М. Трусова (M. Trúsova).



Ĉasado



Originala titolo: Охота
Produktado: studio "Sojuzmultfilm".
Jaro: 1979
Aŭtoroj de la scenaro: Эдуард Назаров (Eduárd Nazárov), Александр Костинский (Aleksándr Kostínskij).
Reĝisoro: Эдуард Назаров (Eduárd Nazárov).
Artaj direktoroj: Юрий Батанин (Júrij Batánin), Людмила Кошкина (Ludmíla Kóŝkina).
Animaciistoj: Татьяна Фадеева (Tatjána Fadéeva), Галина Зеброва (Galína Zébrova), Владимир Зарубин (Vladímir Zarúbin), Юрий Кузюрин (Júrij Kuzjúrin), Елена Малашенкова (Jeléna Malaŝénkova), Иосиф Куроян (Iósif Kuroján), Виолетта Колесникова (Violétta Kolésnikova).
Kameraisto: Михаил Друян (Miĥaíl Druján).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Komponistoj: Александр Градский (Aleksándr Grádskij), Johann Sebastian Bach.
Sonreĝisoro: Борис Фильчиков (Borís Fílĉikov).
Redaktoro: Елена Михайлова (Jeléna Miĥájlova).

Ununuraj vortoj, diritaj fine de la filmo, estas: “Knabo? Knabo? La vendejo fermiĝas”.

Kontakto


Originala titolo: Контакт
Produktado: studio "Sojuzmultfilm".
Jaro: 1978
Aŭtoro de la scenaro: Александр Костинский (Aleksándr Kostínskij).
Reĝisoro: Владимир Тарасов (Vladímir Tarásov).
Arta direktoro: Елена Боголюбова (Jeléna Bogoljúbova).
Animaciistoj: Светлана Давыдова (Svetlána Davídova), Владимир Пальчиков (Vladímir Pálĉikov), Олег Комаров (Olég Komaróv), Александр Давыдов (Aleksándr Davídov), Александр Мазаев (Aleksándr Mazájev), Алексей Букин (Alekséj Búkin).
Kameraisto: Кабул Расулов (Kabúl Rasúlov).
Direktoro: Любовь Бутырина (Lubóvj Butírina).
Sonreĝisoro: Владимир Кутузов (Vladímir Kutúzov).
Komponistoj: George Gershwin, Nino Rota.
Aranĝado: Paul Mauriat (Pol Moriá), Л. Чижик (L. Ĉíĵik).
Redaktoro: Наталья Абрамова (Natálja Abrámova).
Muntisto: Маргарита Михеева (Margaríta Miĥéeva).

Kiel povas homo kaj multeforma aliplanedano trovi komunan lingvon?...

Interesaj faktoj

Oni uzis en la filmo, kun permeso de la aŭtoro, la muzikon de Nino Rota por la fama filmo “La Baptopatro” de Francis Ford Coppola.  Rezulte, en Rusio oni asocias ĉi tiun melodion ne kun la filmo de Coppola, sed kun la animaciaĵo.

Disqus por Aŭdvide